Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

atendiài , vrb Definitzione pònnere o fàere a manera chi una cosa abbarret istirada, cun is càbudos o is oros tiraos Sinònimos e contràrios istèndhere, istenniare, istèrrere, istirare, stendiai, tèndhere Frases sa funi aténdiat fintzas chi si segat ◊ si aténdiat sa pasta cun su túturu Sambenados e Provèrbios prb: atendiai su pei in cunforma a su lentzoru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étendre Ingresu to stretch Ispagnolu distender Italianu distèndere, stirare Tedescu strecken.

illorigàre , vrb Definitzione istèrrere, ispràghere o istirare cosa pinnigada; rfl. si narat fintzes in su sensu de fàere impresse Sinònimos e contràrios ilboligare, istirare | ctr. alloricare Frases como faghimus una bella caminada ca nos illorigamus sas ancas 2. pesa, illorigadindhe, ca est tardu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étendre Ingresu to stretch Ispagnolu desentorpecer Italianu sgranchire Tedescu recken.

ispiòndiri , vrb: ispròndhere, ispròndiri, isprúndhere, isprúndiri, spòndiri Definitzione iscúdere, betare, fèrrere atesu (fintzes nàrrere); bogare, bogare prus in fora (fintzes essire), aporrire, giare o fàere a bíere cosa faendhodha, naendhodha e faendhodha connòschere Sinònimos e contràrios aggradiare, aporrire, fèrrere, imperiare, impròdere, lampinare, spiondai / espressai Frases cun d-unu cannedhu sulendi a totu fortza nci ispiondit a celu cudhas birilliedhas ◊ dae cue subra s'ispériat unu paris mannu, a cantu podet ispròndhere s'oju! ◊ mi at ispróndiu una pedra ◊ is sardistas defendint e isprundint s'istória de sa Sardigna ◊ su pulíticu cheriat cundennadu a si manigare sas paràulas ch'isprundhit 2. de ingunis sa rivolutzioni isprundit in totu s'Europa ◊ est tzerriendumí ca mi at ispróndiu cosa de su muru de cortili ◊ su tostoine isprundhiat sa conca dae su covecu ◊ ge si dh'at circara sa serbidora: bai e circa de aundi nd'est isprúndia! Tradutziones Frantzesu se pencher, dépasser Ingresu to stretch, to jut out Ispagnolu arrojar, asomar, extender Italianu protèndere, spòrgere Tedescu vorstrecken, hinausstrecken.

istèndhere , vrb: istèndiri, stendi Definitzione ispràghere is trastos isciustos po asciutare in su sole (o àteru), pònnere sa cosa a manera chi arresurtet o abbarret isprata in largària, o fintzes istirada in longària Sinònimos e contràrios atendiai, istenniare, istèrrere, istirare, stendiai, tèndhere | ctr. atuturae Ètimu ltn. extendere Tradutziones Frantzesu étendre, étaler Ingresu to hang out (lay), to stretch Ispagnolu tender, extender Italianu stèndere, sciorinare Tedescu aufhängen.

istirài , vrb: istirare, istiriare, stirai Definitzione tirare (o incracare) cosa a manera de dh'allonghiare, de abbarrare prus isprata, larga, chentza piegas; nau de gente, fàere abbituare a s'irfortzu, a sa pelea, a su trebballu (o fintzes mòrrere)/ istiràresi = genia de móvia de sa carena (apustis chi est istétia ora meda firma) coment'e a istiradura (mescamente de cambas e de bratzus), a illonghiadura, coment'e chi serbat a dha fai istai mellus (ma chi parit mali a dhu fai ananti de genti); lassai istirai sa t. = candho at própiu, lassare asciutare, chi sa terra suspat bene s'abba Sinònimos e contràrios atendiai, ispàlghere, istèndhere, istiriolare, stendiai, tèndhere / tirai / pranciai | ctr. abbajonare, acocovedhae, afrascillonai, atuturae 2. s'ómine, si no est istirau a minore, torrat a risu, sa gana li sichit sas códias 3. a s'istirai a sa fossa! Tradutziones Frantzesu tendre Ingresu to stretch Ispagnolu tender, estirar Italianu stirare, tèndere Tedescu strecken.

istiratzàre , vrb Sinònimos e contràrios istirai, istiriolare, istirodhai, stirociae Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étirer Ingresu to stretch Ispagnolu estirar, extender Italianu stiracchiare Tedescu strecken.

istiriolàre , vrb Definitzione istirare unu pagu tropu, fàere prus longu istirandho Sinònimos e contràrios ilfodhonare, illonghiae, istiratzare, istirodhai, stirociae Frases a fortza de l'istiriolare, custu gorfo, como ti ruet male 2. no bi l'istirioles, su cuntrestu: sègalu in curtzu! (G.Ruju) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étirer Ingresu to stretch Ispagnolu estirar, extender Italianu stiracchiare Tedescu strecken.

stendiài , vrb: istendiai* Definitzione pònnere istérriu, istirau, bene apertu Sinònimos e contràrios atendiai, illorigare, ispàlghere, istenniare, istèrrere, istirai, tèndhere | ctr. ammuntonae, atuturae Frases m'increscit a stendiai custu bratzu, de candu mi ant operau ◊ sa pulenta in sa mesa sténdiat mellus si no est tropu tostada 2. is acàpius fiant stendiaus, su motori de sa màchina, po s'isfortzu, si fiat imballau Tradutziones Frantzesu étendre Ingresu to stretch Ispagnolu tender, estirar Italianu stèndere, sgranchire Tedescu ausstrecken.